Een Olympisch Stadion is hét visitekaartje van de stad dat de Spelen organiseert. Maar in Tokyo, dat in 2020 gastheer is voor de Zomerspelen, ligt het nieuwe Olympisch Stadion al onder vuur voordat er een schop in de grond is gezet.

Dat schrijft de New York Times. Voor het ontwerp tekende de de Brits-Irakese architecte Zaha Hadid. Sommigen vergelijken haar creatie met een gestroomlijnd ruimteschip. Maar Japanse architecten spuien al ruim een jaar hun gal.

Saaie schildpad

“Het resultaat is een saaie, langzame vorm”, schreef de prominente architect Arata Isozaki. “Het lijkt op een schildpad die wacht tot Japan is weggezonken, zodat ‘ie kan wegzwemmen.” Fumihiko Maki, een andere prijswinnende architect, vroeg zich publiekelijk af: “Waar hebben we deze witte olifant voor nodig? Tokyo is geen dierentuin.”

Architecte Hadid houdt het op jaloezie. “Ze zitten er niet op te wachten dat een buitenlander in Tokyo een nationaal stadion ontwerpt”, zei ze in een interview.

Katerige prestigeprojecten

Het debat toont aan dat Olympische stadia enorme prestigeprojecten zijn geworden, waar het nationale imago van afhangt. Soms gaat dat goed, zoals bij het nationaal stadion dat China uit de grond stampte voor de Olympische Spelen in Peking in 2008. Het “Vogelnest” werd juichend onthaald door architectuurrecensenten.

Maar vaker laat een Olympisch Stadion de organiserende stad met een flinke financiële kater achter. Het Canadese Montreal deed er dertig jaar over om het stadion af te betalen dat werd gebouwd voor de Spelen in 1976. Er worden nog maar zelden evenementen georganiseerd, net zo min als in het stadion dat werd gebruikt voor de Zomerspelen van 2004 in Athene.

Naast keizerlijke tempel

Alles komt aan op een goed plan voor hergebruik als het Olympische circus weer is vertrokken. De organisatie in Tokyo schermt met een uitgebreid plan daarvoor. Maar toch blijft er kritiek. Ook vanwege de locatie en de kosten.

Het stadion is gepland net naast een tempel waar de Meiji-keizer, die regeerde toen Japan zich in de negentiende opende voor het westen, wordt herdacht. Critici zijn bang voor de rust in de tempeltuinen. En Hadids oorspronkelijke ontwerp kostte 2 miljard euro, bijna de helft meer dan oorspronkelijk begroot. De kosten liepen op juist vanwege maatregelen om geluidoverlast tegen te gaan, zoals een uitschuifbaar dak.

Oud stadion hergebruiken

Hadid paste het ontwerp aan, maar tegenstanders zeggen dat het geld beter gebruikt kan worden voor de wederopbouw na de aardbeving en tsunami in 2011. Onder druk van de kritiek bracht de regering het bouwterrein al terug van 29 naar 21 hectare.

Er gaan stemmen op om het nieuwe stadion te schrappen, en in plaats daarvan het bestaande nationale stadion uit de jaren vijftig te renoveren. Maar volgens de Japanse sportautoriteiten en architecte Hadid voldoet dat gebouw niet aan Olympische eisen.

Lees ook
Nederlands Expo-paviljoen is geliefde ruïne in Hannover

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl